Abiyogenez Kuramı Hakkında Bazı Yeni Değerlendirmeler.
Cansızdan canlıya geçiş kuramı olarak da adlandırılan abiyo-genez kuramlarında son zamanlarda önemli gelişmelere yol açan keşif ve kuramların yapıldığı konusunda geniş kapsamda haber ve bilgi sunan yayın bulunmaktadır.
Örneğin, 455 milyon yıl uzakta halen yeni oluşmakta olan bir milyon yaşındaki bebek bir yıldızın gaz diskinde dünyadaki tüm okyanusları dolduracak miktarda etilen siyanür denilen organik molekülün var olduğu tespit edilmiştir.
Siyanür, proteinlerin temelinde olan karbon azot bağını temsil eden en basit molekül olarak diğer organik moleküllerin ve devamında da prebiyotik evrim için gereken ileri biyo-organik moleküllerin imleci (kimyasal başlatıcısı) olma mahiyeti ile “Siyanür Hipotezi” adıyla abiyo-genez kuramları içinde (*) önemli bir yer tutmaktadır. Etil siyanürün gezegensel disk gazında çok miktarda bulunmuş olması abiyo-genez için ortaya atılmış olan pek çok hipotezin doğruluğunun yoklaması olarak önemli bir göstergedir.
Güneş sistemimizde Kuiper Kuşağında, kuyruklu yıldız ve asteroidlerde halen tespiti yapılmış olan bu ve benzeri organik moleküllerin bulunuşunun nedeni ise bunların Güneş sisteminin doğum yıllarında gezegenlerin henüz oluşmakta olduğu zamanlardan beri değişmeden kalmış olmasından ileri geldiği artık bilimsel bir gerçek olarak kabul görmektedir.
Bu kapsamda düşünülen bir hipoteze göre Dünya'da ilk ilkel yaşam için gerekli olan kimyasal evrimi başlatanın kuyruklu yıldızlardan gelen su ve organik moleküller olduğudur. Gezegen oluşumunun ön-gezegen evresinde biyo-organik moleküler imleç olarak görev yapan bu ve benzeri basit organik moleküllerin kuyruklu yıldızlardaki miktarının gezegenler arası boşluktaki miktarından daha fazla olduğu tespit edilmiştir. Bu durum gök cisimlerinin abiyo-genez hipotezleri için gördüğü temel işlevlerin de ötesinde ayrıca fiziki olarak “canlılığın bir belirim” olduğu yönündeki düşüncenin de giderekten güçlenmesini de desteklemek açısından son derece önemlidir.
Konunun tamamını ele alan ancak halen ortaya çıkmış benzeri yeni gelişmeleri de daha geniş bir kapsamda merak edenlere aktaran Türkçe bir kaynak olarak da Bilim ve Ütopya dergisinin özel sayısını adres göstermem yerinde olacaktır (**).
Darwinyan evrimin tamamlayıcısı olarak görülen abiyo-genez kuramının yakın bir gelecekte mozaik hipotezler topluluğu görünümünden çıkarak elle tutulur kapsayıcı ve entegre olan, yani holistik yaklaşımlı yetkin ve tutarlı bir kurama doğru evirilmekte olduğu yönündeki görüşüm bu gelişmelerle giderekten gerçek olmaya doğru ilerlediğini de yeri gelmişken belirtmek isterim.
Mustafa Özcan (4 Temmuz 2018)
_________________
(**) Bilim ve Ütopya, Sayı: 283, Ocak 2018
